Choroby siatkówki

Czym jest siatkówka oka?

Siatkówka oka to cienka, przezroczysta błona wyściełająca wnętrze gałki ocznej, która zawiera pierwsze neurony odpowiedzialne za przesyłanie sygnałów wzrokowych do mózgu poprzez nerw wzrokowy. Jej główną funkcją jest przekształcanie światła na impulsy nerwowe, które są następnie przetwarzane w mózgu, umożliwiając widzenie.

Budowa siatkówki oka

Centralną częścią siatkówki jest plamka żółta, odpowiadająca za ostre i barwne widzenie. To właśnie w tym miejscu powstają obrazy o najwyższej rozdzielczości. Siatkówka ma bardzo intensywny metabolizm, dlatego kluczowe jest jej prawidłowe odżywianie, które odbywa się dzięki tętnicy środkowej siatkówki oraz naczyniówce.

Ze względu na bliską zależność między siatkówką a naczyniówką, większość chorób nabytych obejmuje obie te tkanki jednocześnie, prowadząc do tzw. chorób kompleksu siatkówkowo-naczyniówkowego.

Objawy chorób siatkówki

Choroby centralnej części siatkówki, takie jak zwyrodnienie plamki, mogą objawiać się:

• Nagłym lub stopniowym pogorszeniem widzenia centralnego,

• Zniekształconym widzeniem obiektów,

• Pogorszeniem widzenia barw, kontrastu i jasności,

• Trudnościami w rozróżnianiu szczegółów z bliska i z daleka.

Zwykle choroby siatkówki dotyczą początkowo tylko jednego oka, co sprawia, że pacjenci mogą nie odczuwać zmian w widzeniu, szczególnie gdy drugie oko funkcjonuje prawidłowo. Prosta samokontrola widzenia, polegająca na obserwowaniu obiektów jednoocznie, może pomóc we wczesnym wykryciu problemów.

Test Amslera – domowy test na zwyrodnienie siatkówki

Test Amslera to prosty sposób na monitorowanie zdrowia siatkówki w domu. Należy trzymać kartkę testową w odległości około 30 cm od oczu (w naturalnej odległości do czytania). Każde oko powinno być badane osobno, przy zasłonięciu drugiego oka. Jeśli linie w siatce wydają się zniekształcone lub brakujące, konieczna jest konsultacja z okulistą.

Choroby siatkówki oka

Do najczęstszych schorzeń siatkówki zalicza się procesy zwyrodnieniowe związane z wiekiem, chorobami ogólnoustrojowymi, takimi jak cukrzyca (cukrzycowy obrzęk plamki – DME) i nadciśnienie tętnicze (zakrzep żyły środkowej siatkówki – CRVO). Choroby te mogą prowadzić do poważnych zaburzeń widzenia, a nieleczone mogą skutkować trwałym uszkodzeniem siatkówki.

Choroba Stargardta – młodzieńcze zwyrodnienie plamki

Choroba Stargardta to najczęstsza forma młodzieńczego zwyrodnienia plamki siatkówki. Powoduje stopniowe pogorszenie widzenia centralnego, co utrudnia czytanie, rozpoznawanie twarzy oraz patrzenie w słabym oświetleniu. Choroba ta dotyka młodzież i dzieci, a pierwsze objawy pojawiają się zazwyczaj między 7. a 19. rokiem życia. Dziedziczona autosomalnie recesywnie, choroba Stargardta prowadzi do stopniowej utraty widzenia centralnego, ale nie wpływa na widzenie obwodowe.

Zakrzep żyły środkowej siatkówki – CRVO

Zakrzep żyły środkowej siatkówki (CRVO) to schorzenie polegające na nagłym zamknięciu naczynia żylnego w siatkówce, co prowadzi do zamglenia widzenia i jego pogorszenia. Zakrzep może mieć postać niedokrwienną lub bez niedokrwienia, a jego główną przyczyną jest miażdżyca. Choroba dotyka przede wszystkim osoby powyżej 65. roku życia, a do czynników ryzyka należą również nadciśnienie, hiperlipidemia, cukrzyca i palenie tytoniu.

Częste pytania dotyczące chorób siatkówki

• Jak długo leczy się zakrzep w oku?

Leczenie trwa zazwyczaj około 6 miesięcy. U połowy pacjentów w tym czasie ostrość wzroku poprawia się do około 50% stanu wyjściowego.

• Jak widzi osoba z chorobą Stargardta?

Osoby z tą chorobą mają zniekształcone i zamazane widzenie, tracą zdolność ostrego widzenia centralnego, a w zaawansowanych stadiach także zdolność rozróżniania kolorów.

• Czy choroba Stargardta jest dziedziczna?

Tak, jest to choroba dziedziczna. Rodziny osób chorych powinny poddać się badaniom genetycznym, aby określić ryzyko wystąpienia schorzenia.

Jeśli masz więcej pytań lub chciałbyś uzyskać dodatkowe informacje na temat chorób siatkówki, zapraszamy do kontaktu