Krótkowzroczność

Nieskorygowana krótkowzroczność (miopia, myopia) jest najczęstszą przyczyną obniżenia ostrości wzroku. Obecnie na świecie żyje 1,6 miliarda osób z krótkowzrocznością, a szacuje się, że do 2020 roku liczba ta wzrośnie do 2,5 miliarda. Jednak jedynie około 40% osób z tą wadą wzroku ma skorygowaną wadę.

Objawy krótkowzroczności – jak widzi krótkowidz?

U osób z krótkowzrocznością obraz odległych obiektów nieostro odbija się na siatkówce, lecz przed nią, co powoduje rozmycie. Krótkowidz widzi wyraźnie z bliska, ale aby poprawić ostrość widzenia na dalekie odległości, często mruży oczy. Stan ten jest najczęściej spowodowany przez zbyt długą gałkę oczną (osiowy wzrost). Dotychczas sądzono, że rozwój krótkowzroczności związany jest z widzeniem centralnym, jednak badania wykazały, że głównym czynnikiem jest nieostry obraz peryferyjny, co prowadzi do wydłużenia gałki ocznej.

Krótkowzroczność – zmiany biochemiczne zachodzące w oku

Podczas wzrostu gałki ocznej zmniejsza się ilość macierzy pozakomórkowej w twardówce. Ten proces jest powiązany z obniżonym poziomem czynnika wzrostu TGF-ß oraz zwiększoną ilością metaloproteinaz, odpowiedzialnych za degradację macierzy. Czynniki modulujące te zmiany nie są jeszcze w pełni poznane, ale kwas retinolowy, który hamuje syntezę glikozaminoglikanów, odgrywa kluczową rolę w wydłużaniu gałki ocznej.

Rodzaje krótkowzroczności

• Krótkowzroczność osiowa – najczęstsza forma krótkowzroczności, wynikająca z wydłużenia osi oka.

• Krótkowzroczność refrakcyjna – spowodowana nieprawidłowym załamywaniem światła przez soczewkę lub rogówkę.

• Krótkowzroczność rogówkowa – wynikająca z nadmiernej kulistości rogówki, często powiązana ze stożkiem rogówki.

• Krótkowzroczność soczewkowa – związana ze zmianami w kształcie soczewki, np. w wyniku zaćmy.

• Krótkowzroczność mieszana – połączenie krótkowzroczności osiowej i refrakcyjnej.

Przyczyny krótkowzroczności:

• uwarunkowania genetyczne,

• czynniki środowiskowe (długotrwała praca wzrokowa z bliska),

• czynniki etniczne.

Stopnie krótkowzroczności

• Mała krótkowzroczność – poniżej -3,00 D.

• Średnia krótkowzroczność – od -3,00 D do -6,00 D.

• Wysoka krótkowzroczność – powyżej -6,00 D.

Wysoka krótkowzroczność może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak jaskra, choroby plamki oraz zmiany zwyrodnieniowe siatkówki.

Korekcja krótkowzroczności

Krótkowzroczność koryguje się za pomocą soczewek rozpraszających oznaczonych znakiem minus (-). W przeszłości niektórzy eksperci zalecali noszenie okularów niedokorygowanych, aby uniknąć wydłużania gałki ocznej, jednak badania wykazały, że takie podejście może prowadzić do pogorszenia wady.

Jak zahamować krótkowzroczność?

Czynniki hamujące progresję krótkowzroczności:

• Aktywność na świeżym powietrzu – przebywanie na zewnątrz przez co najmniej 2-3 godziny dziennie może spowalniać progresję krótkowzroczności.

• Atropina – lek hamujący postęp krótkowzroczności.

• Ortokorekcja – twarde soczewki kontaktowe noszone w nocy, które modelują kształt rogówki.

Zapobieganie krótkowzroczności

Aby zapobiegać progresji krótkowzroczności, ważne jest stosowanie odpowiedniej higieny pracy wzrokowej, utrzymywanie właściwej odległości oczu od książek czy ekranów oraz stosowanie ćwiczeń rozluźniających akomodację.

Dynamiczny rozwój metod korekcji wzroku, takich jak nowoczesne soczewki i techniki chirurgiczne, daje nadzieję na jeszcze lepsze zarządzanie krótkowzrocznością w przyszłości.