Zakrzep żyły środkowej siatkówki (Zakrzep w oku)

Czym jest zakrzep żyły siatkówki?

Zakrzep żyły siatkówki, nazywany również zakrzepem żyły środkowej siatkówki (CRVO), to schorzenie polegające na zamknięciu światła głównej żyły siatkówki, odpowiedzialnej za odpływ krwi. Gdy żyła zostaje zablokowana przez zakrzep, dochodzi do obrzęku siatkówki i pogorszenia widzenia.

Przyczyny zakrzepu w oku

Zakrzepica żyły siatkówki jest jednym z najczęstszych schorzeń naczyniowych siatkówki. Może być wynikiem zmian miażdżycowych, które uciskają tętnicę siatkówki, prowadząc do zaburzenia przepływu krwi. Zakrzep w oku może pojawić się również w wyniku:

• Nadciśnienia tętniczego,

• Zaawansowanego wieku (zwłaszcza po 50. roku życia),

• Cukrzycy,

• Podwyższonego poziomu cholesterolu,

• Otyłości,

• Zaburzeń krzepnięcia krwi,

• Miażdżycy,

• Chorób autoimmunologicznych,

• Palenia tytoniu.

Zakrzepica może być także związana z wysokim ciśnieniem wewnątrzgałkowym oraz stanami zapalnymi naczyń oka.

Objawy zakrzepu w oku

Głównym objawem zakrzepu żyły siatkówki jest nagłe pogorszenie widzenia. Zakrzep blokuje żyłę, co prowadzi do niedotlenienia siatkówki oraz pojawienia się wylewów krwi. Dodatkowo mogą wystąpić zaburzenia reakcji źrenicy na światło, co świadczy o niedokrwieniu siatkówki. Mimo to, w większości przypadków (75%) zakrzepica w oku przebiega bez objawów niedokrwienia i nie jest bolesna.

Charakterystyka zakrzepu żyły środkowej

Zakrzep żyły środkowej siatkówki powoduje powstawanie poszerzonych naczyń żylnych, krwotoków siatkówkowych oraz obrzęków w całym obszarze siatkówki. W niektórych przypadkach krwotok przenosi się do ciała szklistego, a obrzęk obejmuje plamkę żółtą. Zakrzep u młodszych osób może przypominać zapalenie naczyń nerwu wzrokowego. W poważniejszych przypadkach może dojść do rozwinięcia się jaskry neowaskularnej z powodu silnego niedokrwienia naczyń.

Wyróżnia się dwa typy zakrzepu:

• Zakrzep niedokrwienny – prowadzi do obrzęku plamki i znacznego obniżenia ostrości wzroku, często do widzenia jedynie ruchów ręki przed okiem. Związany jest z gorszym rokowaniem, głównie ze względu na rozwój jaskry.

• Zakrzep nie niedokrwienny – łagodniejsza forma, z mniej poważnymi konsekwencjami dla wzroku.

Diagnostyka zakrzepu w oku

Podstawową metodą diagnostyczną jest angiografia fluoresceinowa, która umożliwia określenie miejsca zakrzepu oraz obszarów niedokrwienia siatkówki. Lekarz może również przeprowadzić badanie stereoskopowe oka oraz dodatkowe badania, takie jak:

• Pomiar ciśnienia krwi,

• Morfologię krwi,

• Poziom glikemii (diagnoza cukrzycy),

• Lipidogram,

• Badanie EKG.

Znalezienie przyczyny powstania zakrzepu jest kluczowe, aby zapobiec powikłaniom w przyszłości.

Leczenie zakrzepu w oku

Leczenie zależy od stadium zakrzepu. W przypadku wczesnego wykrycia stosuje się:

• Leki miejscowe: sterydy, leki przeciwzakrzepowe i przeciwzapalne.

• Fotokoagulacja laserowa: w przypadku zaawansowanych zmian i patologicznego unaczynienia, wiązka światła lasera kierowana na siatkówkę niszczy zmienione chorobowo obszary.

W sytuacji, gdy zakrzepowi towarzyszy duży obrzęk, stosuje się dodatkowo wstrzyknięcia preparatów anty-VEGF. Jeśli krwotoki nie wchłaniają się samoistnie, konieczne może być przeprowadzenie witrektomii – operacji usuwającej krew z ciała szklistego.

Rokowania po leczeniu

Wyniki leczenia zależą od rozległości niedokrwienia. Ostre objawy mogą ustąpić w ciągu 6–12 miesięcy, jednak zakrzep często powoduje trwały spadek ostrości widzenia. Tylko około 10% pacjentów odzyskuje pełną ostrość wzroku, a u połowy pacjentów ostrość widzenia wynosi 0,1 lub mniej.

Po zakończeniu leczenia pacjent powinien regularnie uczęszczać na kontrole okulistyczne – początkowo co miesiąc, a następnie co 3 miesiące. W niektórych przypadkach możliwy jest nawrót zakrzepu, dlatego stała opieka okulistyczna jest niezbędna.

Profilaktyka zakrzepu w oku

Aby zmniejszyć ryzyko zakrzepu żyły środkowej siatkówki, należy dbać o stan układu krążenia, kontrolować ciśnienie tętnicze oraz regularnie badać poziom cholesterolu. Ważne jest również prowadzenie zdrowego trybu życia, utrzymanie prawidłowej masy ciała oraz unikanie nałogów, takich jak palenie tytoniu. W razie wystąpienia niepokojących objawów należy jak najszybciej skonsultować się z lekarzem.