Siatkówka

Siatkówka oka – kluczowa dla widzenia

Siatkówka to cienka, przezroczysta błona wyściełająca wnętrze gałki ocznej. Jest to struktura, w której znajdują się pierwsze neurony drogi wzrokowej, a sygnały wizualne są przekazywane przez nerw wzrokowy do mózgu. Centralną część siatkówki stanowi plamka żółta, która odpowiada za najostrzejsze widzenie, umożliwiając powstawanie obrazów o najwyższej rozdzielczości.

Ze względu na wysoki metabolizm, siatkówka wymaga odpowiedniego odżywiania, które zapewniają tętnica środkowa siatkówki i naczyniówka. Zaburzenia w odżywianiu mogą prowadzić do chorób kompleksu siatkówkowo-naczyniówkowego, które często dotyczą obu tych struktur jednocześnie.

Objawy chorób siatkówki

Choroby centralnej części siatkówki mogą powodować nagłe lub stopniowe pogorszenie widzenia, które pacjent odczuwa jako zniekształcenie obrazu z bliska lub z daleka. Wczesne objawy obejmują słabsze widzenie barw, mniejsze nasycenie kolorów oraz pogorszoną zdolność postrzegania kontrastu i jasności. W przypadku zajęcia tylko jednego oka, objawy mogą być długo niezauważone przez pacjenta, dlatego ważna jest samokontrola widzenia przy zasłoniętym drugim oku, np. przy użyciu testu Amslera.

Najczęstsze choroby siatkówki

1. Zwyrodnienie plamki związane z wiekiem (AMD)

Zwyrodnienie plamki to jedno z najczęstszych schorzeń siatkówki, związane z wiekiem i procesami miażdżycowymi. Może prowadzić do poważnych uszkodzeń funkcji siatkówki.

2. Cukrzycowy obrzęk plamki (DME)

Spowodowany cukrzycą, DME prowadzi do nagromadzenia płynu w siatkówce, co skutkuje pogorszeniem widzenia.

3. Zakrzep żyły środkowej siatkówki (CRVO)

Zakrzep żyły centralnej siatkówki to nagłe zamknięcie naczynia żylnego, prowadzące do gwałtownego pogorszenia widzenia. Ryzyko CRVO wzrasta z wiekiem oraz przy chorobach takich jak nadciśnienie, cukrzyca czy miażdżyca.

4. Choroba Stargardta

Młodzieńcze zwyrodnienie plamki, występujące z częstością 1 na 10 000 osób. Choroba powoduje stopniową utratę centralnej ostrości widzenia i najczęściej pojawia się u dzieci i młodzieży między 7. a 19. rokiem życia. Typowe objawy to zniekształcone widzenie, trudności w czytaniu i rozpoznawaniu twarzy, a także utrata rozróżniania kolorów.

Czynniki ryzyka chorób siatkówki

Największe ryzyko rozwoju chorób siatkówki dotyczy osób powyżej 50. roku życia oraz pacjentów z miażdżycą, nadciśnieniem, cukrzycą, otyłością i paleniem tytoniu. Dodatkowo, osoby z jaskrą, nadwzrocznością oraz stanami zapalnymi oka również są bardziej narażone na rozwój chorób siatkówki.

‍